विधी हा शब्द एकाद्या कार्यक्रमाला, नियमाला, कायद्याला, चालीला संस्काराला अनुसरून वापरला जातो.

असे अनेक विधी आपण प्रपंचात पहात असतो. जसे नामकरण विधी अन्न प्राशन विधी, गुरुसंस्कार विधी, लग्न समारंभ विधी असे निरनिराळे विधी आपण पहातो. हे संस्कार हे कायदे करणारी ठिकाणे म्हणजे विधी मंडळे होत.

ज्या वास्तुत हे संस्कार कायदे होतात त्याला विधान भवन म्हणतात. ज्या परिषदेत हा कायदा पास होतो त्याला विधान परीषद म्हणतात.

प्रपंचात पण पन्नाशी गाठली की सुवर्णमहोत्सव विधी साठी नंतर हिरकमहोत्सव नंतर 81 नंतर सहस्त्र चंद्र दर्शन विधी तर शतक गाठल्यावर शतक विधी असे एक एक विधी करीत आपण जीवनाच्या शेवटच्या विधी पर्यंत येऊन पोहचतो.

या सर्व विधींना कांही नियमांची, रुढींची चौकट असते. प्रत्येकाच्या घरातील रुढी प्रमाणे हे विधी केले जातात. याची सर्व कल्पना जेष्ठांना असते त्यांनी योग्य वेळी मार्गदर्शन करणे गरजेचे असते.

हे प्रपंचातील विधी पार करत करत मनुष्य प्रपंचातून परमार्थात प्रवेश करतो. तेथे त्याची दिनचर्या, नामस्मरण या गोष्टी विधीवत चालू होतात.

तेथे प्रारब्धाने त्याची गांठ थोर संतांशी होते हा मोठा योग असतो. त्या संधीचे तो सोने करतो. तो प्रपंचाची नाळ सोडून परमार्थाची नाळ जोडतो. त्याची विचारधारा उच्च विचाराकडे प्रभावित होते. तेथे साधकातून संताकडे त्याचे परीवर्तन होते. हा एक दिक्षा विधी असतो. या विधीमुळे, या संस्कारामुळे त्याचे स्वत:चे कल्याण होते पण त्याच बरोबर समाजाचे पण भले होते.

या सर्व गोष्टीकडे पहाताना लक्षांत येते की यासाठी प्रत्येकावर बालवयापासून विधी युक्त संस्कार होणे गरजेचे आहे. हे ज्ञान घरातील जेष्ठांकडे असणे कुटुंबाचे दृष्टीने आवश्यक आहे.

कोणतीही गोष्ट आपण कां करतो ? त्या गोष्टीवर आपली श्रद्धा आहे का ? याचा विचार असणे गरजेचे आहे.

शिक्षणात जशा कला, वाणिज्य, शास्त्र या शाखा आहेत त्यात प्राविण्य मिळवून माणूस स्वत:चा प्रपंच करतो तसे जीवनाच्या विद्यापीठाचे पण कांही कायदे कानून विधी आहेत.

त्यांचा विचार करुन प्रत्येकाने विधीयुक्त आचार संहिता ठेवणे गरजेचे आहे.

तरच आयुष्याची इतिश्री विधीयुक्त होईल.