आयुष्याच्या तिसर्‍या टप्यापर्यंत पोहोचता लक्षात आले, की आनंद कुठे आहे, कसा आहे. तो दाखविता येतो का?
लहानपणी सुट्टीला मी पुण्याला जायचो, मावशी बरोबर पहाटे दर्शनासाठी दगडू शेठ गणपतीला जायचो. मंदीरात व मंदीराभोवती अमाप भाविकांची गर्दी असायची, एवढ्या पहाटे लोक दर्शन घेउन जात होते.
वारंवार तेथे जाण्यामुळे कांही गोष्टी माझ्या ध्यानांत आल्या.
मंदीरात व बाहेर बरेच श्रीमंत, भावीक, श्रद्धाळू लोक येत जात होते – जसा कांही या लोकांना छंदच लागला आहे. न चुकता घड्याळाचे ठोेक्याला ही मंडळी देवदर्शन करीत होती.
त्याचप्रमाणे मंदीराचे बाहेर एक भिकारी हातात टाळ व भिक्षापात्र घेऊन फिरताना दिसे. त्याचा आवाज कमालीचा गोड होता व तो प्रामाणिकपणे देवाची आठवण करीत होता. कांही माणसे त्याचे भजन ऐकण्यासाठी काही वेळ थांबत असत. त्याचे जवळ ना भारी कपडा, ना त्याला कोणत्याही गोष्टीचे अकर्षण दिसत होते. या श्रीमंत मंडळी सारखी श्रीमंती दाखविणारी एकपण गोष्ट त्याचे जवळ नव्हती, पण त्याची वाणी अतिशय मधुर होती, भक्तीने ओतप्रोत भरलेली होती, येणार्‍या जाणार्‍यांना मंत्रमुग्ध करुन सोडणारी होती.
त्याच्या रसाळ वाणीतून तो भगवंताची सेवा करीत होता. थोडक्यात भगवंताची सेवा करीत होता. थोडक्यात भगवत् भक्तीचा त्याला छंद लागला होता.
पण त्याचा कटोरा रिकामा होता. त्याचे जवळ छदाम देखील भगवंताला अर्पण करण्यासाठी नव्हते.
अशा त्या भिकार्‍याने विचार करुन भगवंत भक्तीचा छंद लावून घेतला. कित्तेक वर्षे मी पहात आहे, तो ठराविक वेळी परमेश्‍वरासमोर येवून त्याचे गुण गात आहे. त्याच्या छंदाकडे पाहून, त्याची उपासना पाहून येणारे भाविक खिशात हात घालून त्याला काही ना काही दान देत होते. काहीजण देत होते, काहीजण दुर्लक्ष करुन पुढे सरकत होते.
याचा मात्र भाव निरपेक्ष होता.
त्यामुळे त्याच्या पोटाची गरज भागण्या एवढी देणगी रोज त्याला मिळत होती. हा छंद त्याला आनंद देत होता.
त्याला गरीबीची तमा नव्हती. श्रीमंत व्हावेे वाटत नव्हते. पण परमेश्‍वराचे रुप पहाण्याचा त्याला छंद लागला होता.
त्यातून त्याचे मुखातून एक एक स्वर अळवत अळवत तो परमेश्‍वर पहात होता. त्याचे चेहर्‍यावर आनंद दिसत होता.
शब्दामध्ये त्याचे वर्णन करता येत नाही, पण नजरेतून तो आनंद सुटत नव्हता.
तेव्हा मी विचार करु लागलो प्रपंचातील कटकटीतून आपण आनंद कसा प्राप्त करु शकू तेव्हा त्या भिकार्‍याचे बोल माझ्या कानी पडले,
तू छंदीष्ट हो .. ध्येयाने प्रेरित हो.. विश्‍वास ठेव, भक्ती कर, यश तुझ्या कटोर्‍यात आहे.
नसण्याचे दु:ख मानू नकोस, असणार्‍या गोष्टीतून छंद निर्माण कर व जीवन सार्थक कर.
